دقيق ترين گاهشمار جهان كدام است؟
تقويم جلالي به استناد پژوهش محققان و گفته‌هاي اخترشناسان، دقيق‌ترين گاهشمار جهاني است. در برابر تقويم اروپايي كه در هر ۲۵۰۰ سال يك روز خطا دارد، گاهشمار جلالي در هر ۱۰ هزار سال يك ثانيه خطا دارد.
پيدايش دقيق‌ترين گاهشمار مديون تلاش گروهي از ستاره‌شناسان ايراني است كه به دستور سلطان جلال‌الدين ملك‌شاه سلجوقي مأمور تعيين و محاسبۀ دقيق سال خورشيدي شدند.
ايرج ملك‌پور، استاد نجوم دانشگاه تهران، كه اينك بيش از سه دهه است، نامش در ابتداي تقويم‌هاي ايراني درج است، چند سال پيش گفته بود كه پيش از پيدايش تقويم جلالي ايراني‌ها از تقويم يزدگردي استفاده مي‌كردند، ولي كبيسه‌ها را اجرا نمي‌كردند.
براي مشاهده تاريخ و مناسبت امروز به تقويم يار مراجعه بفرماييد.
به گفتۀ آقاي ملك‌پور، در واقع هر كس به ميل خود كاري مي‌كرد. تا اين كه در دورۀ ملك‌شاه سلجوقي و بر احتمال نزديك به يقين با فرمان خواجه نظام‌الملك تصميم گرفته شد، تا در توس و اصفهان و مرو رصد كنند، تا دريابند خورشيد در روز اول فروردين در اعتدال بهاري نيم‌كرۀ شمالي قرار دارد يا نه.
نتيجۀ اين تحقيق، تكان‌دهنده بود. تقويم ايراني حدود بيست روز با تقويم نجومي فاصله داشت. يعني در روز دوازدهم اسفند، نوروز به اشتباه جشن گرفته مي‌شد. براي جبران اين اشتباه، اول فروردين هجده روز جلوتر برده شد و در ابتداي اعتدال بهاري، يعني فروردين واقعي قرار گرفت.
در محاسبۀ جديد، هر سال را در چهار نوبت، ۳۶۵ روز محاسبه و سال پنجم را ۳۶۶ روز محاسبه كردند. البته، پس از هر هشت دورۀ چهارساله، سال پنجم را ۳۶۶ قرار ميدادند.
در اين محاسبه آن پنج ساعت و اندي نيز به حساب آمد تا همچنان تقويم خورشيدي با تقويم نجومي همزمان باقي بماند. بدين ترتيب، روز نوروز به عنوان نخستين روز فروردين ماه، از آن سال ثابت ماند.
گاهشمار ايراني ديگر تغييري نكرد، تا اينكه ۸۵ سال پيش در دورۀ رضا شاه با تغييراتي جزئي صورت امروزي خود را يافت.
منبع:
https://www.taghvim.com/#collapseFourteen
برچسب: ،